گاهی اوقات پریود شدن مسئله‌ای دردناک می‌شود. بیشتر دخترها باید با دردها و مشکلات عادت ماهیانه مثل دل‌دردها و سردردهایی که در این دوران می‌گیرند کنار بیایند. این مشکلات معمولاً طبیعی هستند و هیچ جای نگرانی وجود ندارد.
در زیر به مشکلات متداول و طبیعی عادت‌ماهیانه اشاره می‌کنیم، و همچنین مشکلاتی که می‌تواند نشانه یک مشکل واقعی باشد.
سندرم پیش‌قاعدگی چیست؟
سندرم پیش‌قاعدگی واژه‌ای است که به علائم فیزیکی و احساسی که بیشتر دختران و زن‌ها درست قبل از شروع عادت ماهیانه خود تجربه می‌کنند اشاره دارد. اگر شما نیز دچار این علائم می‌شوید، احتمالاً موارد زیر را طی این دوران تجربه می‌کنید:
• جوش
• نفخ معده
• خستگی
• کمردرد
• سوزش و درد سینه‌ها
• سردرد
• یبوست
• اسهال
• هوس‌های غذایی
• افسردگی و ناراحتی
• آسیب‌پذیری و زودرنجی
• تغییر روحیه
• مشکل در کنار آمدن با استرس
• مشکل در تمرکز کردن
• احساس فشار
• مشکل در خوابیدن
سندرم پیش قاعدگی معمولا در یک تا دو هفته قبل از شروع عادت ماهیانه در بدترین وضعیت خود می‌باشد و معمولاً با شروع آن از بین می‌رود.
چرا بعضی از دختران دچار سندرم پیش‌قاعدگی می‌شوند؟
پزشکان هنوز دلیل اصلی سندرم پیش‌قاعدگی را نمی‌دانند اما بسیاری بر این عقیده‌اند که به تغییر سطح هورمون‌ها برمی‌گردد. پس از عادت‌ماهیانه، میزان استروزن و پروژسترون (هورمون‌های زنانه) در بدن زنان بالا می‌رود. سپس یک هفته قبل از شروع عادت‌ماهیانه، سطح هر دو این هورمون‌ها افت می‌کند. تصور بر این است که این تغییر هورمون‌ها موجب پدید آمدن علائم سندرم پیش‌قاعدگی می‌شود.
مشخص نیست که چرا بعضی از دختران دچار این سندرم می‌شوند و بعضی نمی‌شوند. این امکان وجود دارد که آنهایی که دچار این علائم می‌شوند به تغییرات هورمونی حساس‌تر هستند. تئوری‌های دیگری هم وجود دارد. مثلاً برخی باور دارند که غذاهایی که می‌خورید هم بر این مسئله تاثیرگذار است.
خوشبختانه برای کاهش این علائم راهکارهایی وجود دارد. دنبال کردن یک رژیم غذایی متوازن که در آن از مقدار زیادی میوه‌ها و سبزیجات استفاده شود و استفاده کمتر از موادغذایی تصفیه شده مثل چیپس و بیسکویت می‌تواند مفید باشد. همچنین بهتر است مصرف نمک را پایین بیاورید (نمک موجب احتباس آب و نفخ بیشتر می‌شود) و آب بیشتری بخورید.
کمتر از کافئین استفاده کنید و به اندازه کافی بخوابید. دریافت مقدار کافی کلسیم و مصرف مولتی‌ویتامین نیز می‌تواند موثر باشد. همچنین ورزش روزانه و تکنیک‌های ضداسترس مثل مدیتیشن نیز برای بعضی دخترها مفید است.
درمورد داروها نیز، برخی مسکن‌ها مثل ایبوپروفن می‌تواند به از بین بردن سردرد و کمردرد شما کمک کند. اما درمورد دردهای بسیار شدید این دوران، حتماً باید به پزشکی مراجعه کنید که بتواند داروهای مختلفی برای کمک به شما تجویز کند.
همچنین اگر احساس افسردگی بسیار شدید داشتید یا فکر آسیب زدن به خودتان به شما دست داد، حتماً فوراً به متخصص مراجعه کنید.
چرا بعضی از دخترها دچار دل درد می‌شوند؟
دخترهای بسیاری طی چند روز اول عادت‌ماهیانه دچار دل‌درد می‌شوند. دل‌درد معمولاً به علت پروستاگلاندین‌ها که موادشیمیایی در بدن شما که موجب انقباض رحم می‌شوند هستند، می‌باشد. خوشبختانه این دل‌دردها فقط چند روز طول می‌کشند اما اگر دردتان زیاد بود می‌توانید از مسکن‌هایی مثل ایبوپروفن استفاده کنید.
ورزش نیز می‌تواند به بهتر کردن حال شما کمک کند و دلیل آن احتمالاً این است که ورزش اندورفین آزاد می‌کند که ماده‌شیمیایی در بدن است که موجب شاد کردن فرد می‌شود. درازکشیدن در وان آب داغ یا استفاده از کمپرس آب گرم نیز می‌تواند به آرام کردن دل‌دردتان کمک کند و عضلاتتان را ریلکس سازد.
اگر دچار دل‌درد خیلی شدید می‌شوید که باعث می‌شود از مدرسه و کار بمانید و مسکن نیز تاثیری در بهبودیتان ندارد، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
چرا عادت‌ماهیانه من نرمال نیست؟
ممکن است چند سال از شروع عادت‌ماهیانه دختری بگذرد تا بدن او یک چرخه منظم پیدا کند. حتی در آن زمان نیز، منظم بودن این چرخه‌ها می‌تواند متفاوت باشد—این چرخه‌ها ممکن است از 21 تا 45 روز طول بکشد.
تغییر سطح هورمون‌ها موجب می‌شود عادت‌ماهیانه‌تان یک ماه کوتاه (2 تا 3 روز) و یک ماه بلندتر (تا 7 روز) طول بکشد. ممکن است یک ماه پریود نشوید، دو پریود را پشت سر هم تجربه کنید، یک ماه پریود بسیار سنگین و یک ماه پریود بسیار سبک داشته باشید.
(اگر فعالیت جنسی دارید و یک ماه پریود نشدید، حتماً باید به متخصص زنان مراجعه کنید چون ممکن است باردار باشید.)
این بی‌نظمی‌ها می‌تواند عادت‌ماهیانه را برای شما عذاب‌آور کند. سعی کنید تاریخ آخرین پریودتان را همیشه یادداشت کنید و برآورد کنید که 4 هفته پس از آن باید دوباره پریود شوید. اگر نگران این هستید که وقتی یکی از لباس‌های زیبایتان را در مهمانی پوشیده‌اید ناگهان پریود شوید، حتماً همیشه تجهیزات لازم (مثل نواربهداشتی یا تامپون و لباس‌زیر اضافه) همراه خود داشته باشید.
بدن دخترهای مختلف درمورد عادت‌ماهیانه متفاوت عمل می‌کند. اگر بدنتان هنوز پس از 3 سال یک نظم نسبی پیدا نکرده است، یا قبلاً پریودی منظم داشته‌اید و بکدفعه نامنظم شده است یا چند ماه پشت سر هم پریود نشده‌اید، حتماً برای بررسی مشکل خود به پزشک مراجعه کنید.
چرا هنوز پریود نشده‌ام؟
افراد مختلف در زمان‌های مختلفی وارد بلوغ می‌شوند. بعضی از دخترها در سن بسیار پایین 8 تا 9 سالگی عادت ماهیانه می‌شوند؛ بعضی دیگر تا 15 یا 16 سالگی پریود نمی‌شوند. همه چیز به هورمون‌های شما و ژنتیکتان بستگی دارد.
دوست دارید بدانید کی پریود می‌شوید؟ از مادر یا مادربزرگتان بپرسید که آنها در چه سنی برای اولین بار پریود شده‌اند. شروع بلوغ شما تاحد زیادی به ژنتیک شما بستگی دارد. اما بااینحال هیچ ضمانتی نیست که شما هم دقیقاً مثل آنها باشید.
یک مسئله که می‌تواند بلوغ—و عادت ماهیانه-- شما را به تاخیر بیندازد، ورزش زیاد، معمولاً دویدن، باله یا ژیمناستیک، درکنار تغذیه نامناسب است. به ورزشی شدید گفته می‌شود که بیشتر از چند ساعت در روز وقت شما را درگیر کند و کالری، ویتامین و موادمعدنی لازم و کافی نیز به بدن خود نرسانید.
بااینکه ورزش شدید می‌تواند عادت‌ماهیانه را به تاخیر بیندازد، هیچ کاری نمی‌توانید برای جلو انداختن آن انجام دهید. اگر تا 16 سالگی هنوز پریود نشده‌اید، با پزشک مشورت کنید. پزشک شما را معاینه خواهد کرد و ممکن است تست لگن و آزمایش خون از شما بگیرد تا سطح هورمون‌های بدنتان را بسنجد. برحسب آنچه که موجب به تاخیر افتادن عادت‌ماهیانه شده است، درمان‌های مختلفی برای شما انجام خواهد گرفت.
مشکلات قاعدگی
بااینکه ممکن است برایتان عجیب به نظر برسد، اما بیشتر مسائلی که همراه با عادت ماهیانه شما می‌آید نرمال است. اما برخی از مشکلات ممکن است جدی‌تر باشند. اگر تصور می‌کنید یکی از این مشکلات را دارید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
فقدان عادت‌ماهیانه
آمنوره اصطلاحی است که پزشکان برای فقدان عادت ماهیانه استفاده می‌کنند. دخترهایی که تا سن 16 سالگی هنوز پریود نشده‌اند، دچار آمنوره اولیه هستند که معمولاً بخاطر عدم توازن هورمونی یا مشکلات رشد ایجاد می‌شود. مشکل دیگری هم هست که آمنوره ثانویه نامیده می‌شود و در آن فردی که پریود نرمال داشته است، حداقل برای 3 ماه پریودش قطع می‌شود. پایین بودن سطح هورمون گونادوتروپین که تخمک‌گذاری و پرخه قاعدگی را تنظیم می‌کند، معمولا ایجاد آمنوره می‌کند.
استرس، آنورکسیا، کاهش یا افزایش وزن، قطع مصرف قرصهای ضدبارداری، مشکل تیروئید و کیست تخمدان نمونه‌هایی از مشکلاتی است که ممکن است تعادل هورمون‌هایتان را برهم بزند. برای اینکه همه چیز به وضعیت نرمال برگردد، دکتر هورمون‌درمانی را تجویز می‌کند.
اگر یک مشکل جسمی بر چرخه قاعدگی شما اثر گذاشته است، درمان آن مشکل به برطرف شدن مشکل قاعدگیتان نیز کمک می‌کند. همانطور که قبلاً اشاره شد، ورزش شدید که با تغذیه نامناسب همراه باشد نیز ممکن است موجب آمنوره شود. کمتر کردن ورزش و دنبال کردن یک رژیم‌غذایی متوازن با کالری‌های بیشتر مشکل را درست می‌کند اما حتماً با پزشک نیز مشورت کنید.
عادت‌ماهیانه سنگین
منوراژی اصطلاحی است که پزشکان برای پریودهای بسیار سنگین و طلانی استفاده می‌کنند. منوراژی بیشتر از یک تا دو روز پریود سنگین است. دخترهایی که منوراژی دارند طی یک ساعت یک نواربهداشتی را به طور کامل کثیف می‌کنند پریودشان معمولاً بیشتر از 7 روز طول می‌کشد.
دلیل اصلی منوراژی عدم توازن بین مقدار استروژن و پروژسترون در بدن است. بخاطر این بی‌توازنی، اندومتریوم، که پوشش رحم است، ضخیم می‌شود. بعد وقتی بدن طی عادت‌ماهیانه از شر اندومتریوم خلاص می‌شود، خونریزی سنگین می‌شود.
دخترهای زیادی طی بلوغ دچار عدم توازن هورمونی می‌شوند به همین دلیل تجربه منوراژی در نوجوانی چندان پدیده غیرمتداولی نیست. دلایل دیگر خونریزی سنگین شامل مشکلات تیروئید، بیماری‌های خونی یا التهاب و عفونت واژن یا گردنه رحم است.
برای کمک به تشخیص علت خونریزی غیرعادی، دکتر تست لگن یا آزمایش خون انجام می‌دهد. اگر دچار منوراژی باشید، با هورمون‌ها، داروهای دیگر یا برداشتن بافت اضافه رحم که دلیل خونریزی زیاد است درمان می‌شود.
عادت‌ماهیانه بسیار دردناک
دیسمنوره اصطلاحی است که پزشکان برای پریودهای دردناک استفاده می‌کنند. دیسمنوره اولیه—پریودهای دردناک که بخاطر یک مشکل یا بیماری ایجاد نشده‌اند—در نوجوانان متداول‌تر از دیسمنوره ثانویه—پریودهای دردناکی که به موجب یک بیماری یا مشکل ایجاد می‌شود—می‌باشد.
متهم اصلی در بسیار از موارد دیسمنوره، پروستاگلاندین همان ماده‌شیمیایی طبیعی که موجب دل‌درد می‌شود، می‌باشد. گاهی‌اوقات، پروستاگلاندین موجب حالت‌تهوع، استفراغ، سردرد، کمردرد، اسهال و دل‌دردهای شدید موقع عادت‌ماهیانه می‌شود.
خوشبختانه، این علائم فقط یک تا دو روز طول می‌کشند. دکترها معمولاً برای این دیسمنوره اولیه داروهای ضدالتهاب تجویز می‌کنند. در این مورد نیز مثل دل‌درد، ورزش، کمپرس آب داغ و قرصهای ضدبارداری می‌تواند تسکین‌بخش باشد.
برخی از مشکلات متداولی که موجب دیسمنوره ثانویه می‌شود، عبارتند از:
• مشکلی که در آن بافتی که در داخل رحم است، در خارج از آن نیز شروع به رشد می‌کند.
• بیماری التهابی لگن خاصره، نوعی عفونت باکتریایی که معمولاً به‌خاطر بیماری‌های مقاربتی ایجاد می‌شود.
• فیبروئید یا رشد در خارج، داخل و دیواره رحم.
همه این مشکلات نیازمند تشخیص دکتر و درمان موردنظر او می‌باشد.
اگر احساس کردم مشکلی وجود دارد چه باید بکنم؟
اگر درمورد پریود یا هر چیز دیگری مربوط به رشدتان سوال دارید، با پزشکتان صحبت کنید، مخصوصاً اگر متوجه تغییری در عادت‌ماهیانه‌تان شدید. بااینکه بیشتر مشکلات قاعدگی هیچ جای نگرانی ندارد اما احتیاط همیشه شرط عقل است.
در موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
• احساس افسردگی یا ناامیدی شدید کردید یا فکر آسیب زدن به خودتان را داشتید. یک نوع حاد از سندرم پیش‌قاعدگی می‌تواند موجب این مشکل شود. در این مورد باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
• تا سن 16 سالگی هنوز عادت‌ماهیانه نشده‌اید. دکتر می‌تواند علت این مسئله را تشخیص دهد.
• عادت‌ماهیانه‌تان قطع یا به شدت نامنظم شده است. این می‌تواند نشانه عدم توازن هورمونی یا مشک تغذیه‌ای باشد.
• دچار پریودهای سنگین یا طولانی می‌شوید یا زودتر از هر 21 روز یکبار پریود می‌شوید. بسیاری از این از دست رفتن خون‌ها می‌تواند موجب آنمی یا کم‌خونی شود و رفته رفته شما را ضعیف و خسته کند.
• پریودهایی شدیداً دردناک دارید. دکتر به تشخیص علت این مشکل کمک کرده و درمان مناسب را برایتان تجویز خواهد کرد.
این احتمال وجود دارد که پریودهای دردناک یا نامنظم شما هیچ جای نگرانی نداشته باشد اما اگر مشکلی وجود دارد، هرچه زودتر به آن رسیدگی کنید، سریعتر نیز بهبود پیدا خواهید کرد.
نظرات شما عزیزان:
آمار
وبلاگ:
